تحول بزرگی که طی چند سال اخیر در بازار مسکن رخ داده است را می‌توان در یک عبارت کوتاه خلاصه کرد: «کوچ مردم ایران برای معامله مسکن به فضای مجازی»؛ آمار‌ها نشان می‌دهد حدود ۱۲ هزار دفتر مشاور املاک در تهران وجود دارد که کارکنان برخی هایشان می‌گویند به دلیل استقبال مردم از فضای مجازی، خودشان نیز در این فضا حضور پیدا کرده اند به نحوی که حدود ۴۰ درصد مشتری هایشان را از این طریق به دست می‌آورند.
احمد ۲۵ سال سن دارد و حدود ۵ سال است که در یک مشاور املاکی در غرب تهران کار می‌کند. او با بیان اینکه در ماه‌های گذشته، بازار مسکن با رکود همراه بوده و مشتری هایشان نسبت به یکسال و نیم پیش حدود ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده است، می‌گوید: «سایت‌های خرید و فروش آنلاین مانند دیوار به دلیل تعدد آگهی باعث شده اند شهروندان برای معامله مسکن به سمت آن‌ها کشیده شوند. این در حالی است که فایل‌های مسکن در مشاور املاکی‌ها محدود است و شاید بتوانند از یک نمونه، حدود ۱۰ مورد به مشتری معرفی کنند.» به گفته احمد، شهروندان برای حذف واسطه‌ها و پرداخت نکردن کمیسیون نیز ترجیح می‌دهند از طریق فضای مجازی معامله کنند.
او ادامه می‌دهد: «مشتری‌ها در گذشته با مراجعه به مشاور املاکی‌ها اقدام به خرید و فروش یا اجاره مسکن می‌کردند، اما حالا خودشان در فضای مجازی اینکار را انجام می‌دهند و اگر کد رهگیری بخواهند، سراغ ما می‌آیند. به این شکل حق کمیسیون هم پرداخت نمی‌کنند. این موضوع که کاهش هزینه معامله را در پی دارد، یکی دیگر از دلایل اصلی استقبال مردم از معامله مسکن در سایت‌های خرید و فروش آنلاین است.» حجم بالای معامله مسکن در فضای مجازی باعث شده مشاوران املاک هم دست به کار شوند و در این فضا آگهی بدهند.
احمد با بیان اینکه ۴۰ درصد مشتری هایش را از طریق اینترنت به دست می‌آورد، می‌گوید: «هنوز هم مشتری‌هایی که بخواهند برای معامله به مشاوران املاک مراجعه کنند وجود دارند، اما واقعیت این است که فضای مجازی در سال‌های اخیر رونق زیادی پیدا کرده است به نحوی که خودم و بسیاری از همکارانم برای جذب مشتری در سایت‌هایی مثل دیوار آگهی داده ایم. روزانه تماس‌های زیادی دارم که شماره مشاور املاکی ام را از فضای مجازی پیدا کرده اند.»
در سال‌های گذشته رشد فضای مجازی و توسعه سایت‌های خرید و فروش آنلاین باعث شده مردم برای انجام انواع معامله به سمت این قبیل سایت‌ها سوق پیدا کنند.
در این بین بازار مسکن نیز یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی است که به فناوری نوین روی خوش نشان داده است.
حذف واسطه ها، دسترسی آسان و سریع به فایل‌های مورد نظر، کاهش هزینه و تنوع بالا از جمله دلایل اصلی مردم برای انجام معامله مسکن در فضای مجازی است. سعید چندی پیش خانه‌ای ۷۰ متری در غرب تهران اجاره کرد. او در فضای مجازی، آگهی اجاره را دید و بعد از مشورت با شاغلان حوزه مسکن و بررسی قیمت درج شده در سایت، پای معامله رفت.
می‌گوید: «در سایت دیوار دنبال آگهی خانه مورد نظرم در غرب تهران بودم. صد‌ها آگهی آمد که بعد از بررسی قیمت هایشان با مورد مناسب تماس گرفتم و معامله کردم. البته قیمت‌ها را با شاغلان این بخش در میان گذاشتم و بعد اقدام کردم.» سعید ماهانه دو میلیون تومان اجاره می‌دهد و می‌گوید حذف کمیسیون یکی دیگر از دلایل او برای انجام معامله از طریق فضای مجازی بوده است.
بازار مسکن در یکسال و نیم گذشته با رکود همراه بوده است. افزایش حدود ۴ برابری قیمت مسکن در تهران در این مدت باعث شده میزان معامله با کاهش چشمگیری همراه باشد. آخرین گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد افزایش ۲۲ درصدی معامله مسکن در مهرماه امسال نسبت به شهریورماه در حالی رقم خورده که این تعداد حدود ۶۴ درصد از ماه مشابه سال گذشته کمتر است.
پارسال همین موقع ۹۳۵۷ فقره معامله مسکن در تهران انجام شده بود که متوسط قیمت هر مترمربع آن ۸ میلیون و ۶۱۰ هزار تومان بود. تعداد معاملات انجام شده در مهرماه امسال، اما حدود۳۴۰۰ فقره بوده است. حسام عقبایی، نائب رییس اتحادیه مشاوران املاک تهران گفته است که متوسط قیمت هر مترمربع خانه در تهران بین ۱۲ تا ۱۲ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است.
رشد ۲۲ درصدی معامله‌ها در مهرماه امسال نسبت به شهریورماه، این سوال را بر زبان‌ها انداخته است که آیا بازار مسکن از رکود خارج شده؟ پاسخ اغلب کارشناسان به این سوال منفی است؛ آن‌ها می‌گویند درست است که معامله مسکن در مهرماه امسال نسبت به آخرین ماه تابستان حدود ۲۲ درصد رشد کرده، اما برای نسبت دادن لفظ «خروج از رکود» باید تعداد معاملات حداقل به۴ هزار فقره برسد در حالیکه این میزان برای ماه گذشته بیش از ۳۴۰۰ فقره نبوده است. در چنین شرایطی فضای مجازی با تنوع بیشتر قیمت ها، تعدد فایل‌های مسکن و دسترسی آسان‌تر و بدون واسطه با استقبال بیشتری روبرو شده است. مردم ترجیح می‌دهند به جای مراجعه به مشاوران املاک، مسکن مورد نظر خود را با چند کلیک انتخاب کنند.
